CẢI THIỆN SỨC KHOẺ ĐƯỜNG RUỘT HEO CON BẰNG DINH DƯỠNG

CẢI THIỆN SỨC KHOẺ ĐƯỜNG RUỘT HEO CON

BẰNG DINH DƯỠNG

Trên những con heo con có đường ruột khỏe mạnh,vị nhung mao sẽ phát triển dài, tạo ra bề mặt tiếp xúc lớn giúp tăng cường khả năng tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng. Trong trường hợp đường ruột bị hư hại, các vi nhung mao này sẽ ngắn lại gây giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu. Từ đó, các chất dinh dưỡng dư trong đường ruột sẽ giúp vi khuẩn sinh sản tăng lên và gây bệnh.

Vể tổng thể, sức khỏe heo con có mối liện hệ chặt chẽ với tình trạng dinh dưỡng của chúng và dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng để cải thiện sức khỏe đường ruột heo con.

Việc thiếu hụt dinh dưỡng có thể dẫn đến ngộ độc, thiếu sữa, yếu chân, loét dạ dày, phù thủng và tiêu chảy. Trên heo, những bệnh lien quan đến dinh dưỡng quan trọng nhất là tiêu chảy sau cai sữa và phù thủng do vi khuẩn gây bênh E.coli. Cải thiện sức khỏe bằng dinh dưỡng đang ngày càng trở nên quan trọng vì việc sử dụng kháng sinh đang dần bị cấm (Ví dụ: tại châu Âu, các kháng sinh hỗ trợ tăng trưởng đãbị cấm từ năm 2006)

Ảnh hưởng của dinh dưỡng đến sức khỏe

Bề mặt của ruột heo có các nhung mao và vi nhung mao giúp heo tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng từ thức ăn. Tuy nhiên, các vi khuẩn gây bệnh cũng có thể bám vào bề mặt này và xâm nhập vào cơ thể. Do đó, đường ruột có một vai trò rất quan trọng vì vừa hấp thu chất dinh dưỡng và vừa bắt giữ vi khuẩn, virus và các độc tố bằng hệ thống bạch huyết ruột. Đây là cơ quan miễn dịch lớn nhất của cơ thể.

Duy trì tính nguyên vẹn của thành ruột có ý nghĩa rất quan trọng để đảm bảo vai trò miễn dịch của ruột. Vì các tế bào ruột cứ 3 ngày là được tái tạo nên cần phải cung cấp đầy đủ tất cả các dinh dưỡng để ruột hấp thu (dinh dưỡng đường ruột). Ngoài ra, lượng thức ăn ăn vào cần phải được duy trì ở mức tối đa trong giai đoạn cai sữa. Nếu không, tính nguyên vẹn của ruột sẽ bị phá vỡ với đặc điểm là nhung mao ngắn lại.

Các chất dinh dưỡng nhu glutamine, acid butyric và acid propionic… được sử dụng như nguồn năng lượng cho các tế bào ruột. Bổ sung chúng vào thức ăn có thể giúp vào thức ăn có thể duy trì tình trạng thái tối ưu của ruột. Ngoài ra, các chất chống oxi hóa(vitamin E) sẽ bảo vệ tế bào ruột khỏi các tác động oxy do các phản ứng miễn dịch của cơ thể chống lại mầm bệnh.

Các chất thay thế kháng sinh

Các kháng sinh hỗ trợ tăng trưởng có tác dụng làm giảm lượng vi khuẩn trong đường ruột, từ đó gia tăng các chất dinh dưỡng giúp heo tăng trưởng. Trong vài thập kỷ qua, nhiều chất thay thế kháng sinh có chức năng tương tự đã được phát triển và sừ dụng với số lượng lớn (ví dụ: các acid hữu cơ). Những acid hữu cơ đó bao gồm acid formic, acid lactic, acid propionic, acid benzoic và acid butyric…

Các chất béo thiết yếu là các hợp chất tự nhiên được tạo ra từ thực vật giúp chúng tự bảo vệ trước sự xâm nhiễm của vi khuẩn. Tuy nhiên, chúng có thể được sử dụng như một phụ gia kháng khuẩn trong thức ăn. Các chất béo thiết yếu xâm nhập vào tế bào vi khuẩn và ngăn cản quá trình hình thành cac lông roi của vi khuẩn. Hiệu quả của các acid hữu cơ có thể được tăng cường khi kết hợp với các chất béo thiết yếu. Trong một thí nghiệm, các heo con được gây nhiễm E. coli. Sau khi gây nhiễm, số lượng E.coli trong phân được kiểm tra hằng ngày. Kết quả thí nghiệm cho thấy, các acid lactic,acid formic có thể ức chế E.coli nhưng chúng sẽ giết chết vi khuẩn khi được kết hợp với một chất béo thiết yếu.

Ức chế vi khuẩn gián tiếp

Vi khuẩn có thể bám dính vào thành ruột nhờ vào các vị trí bám trên lông và các thụ thể bám trên thành ruột. Khi ngăn chặn các vi khuẩn gây hại bám vào thành ruột, chúng sẽ không thể nhân lên và bị đẩy ra khỏi cơ thể. Một cách để đạt được điều này là phong tỏa vị trí bamscuar vi khuẩn trên thành ruột. Các kháng thể đặc hiệu trông bột huyết tương sấy khô có thể phong tỏa các vị trí bám này và mannan oligosaccharide cũng ngăn chặn sự bám dính của vi khuẩn với cơ chế tương tự.

Probiotic là các vi khuẩn có lợi giúp làm giảm số lượng vi khẩn gây hại, Và prebiotic là các dưỡng chất đặc biệt cho các vi khuẩn có lợi đó. Do đó, việc bổ sung probiotic và prebiotic sẽ giúp tăng cường sức khỏe đường ruột.

Các yếu tố khác gây tiêu chảy trên heo

-         Hàm lượng NDO (Non Digestible Oligosaccharides) và NSP (Non Starch Polysacchride) caotrong khẩu phần có thể làm vi khuẩn tăng lượng sinh sản quá mức và dẫn đến tiêu chảy.

-         Khẩu phần có hàm lượng protein thô dư thừa sẽ dẫn đến việc protein chưa tiêu hóa đi vào đường ruột già và bị lên men bởi vi khuẩn. Từ đó, những hợp chất amin từ protein và các hợp chất tương tự ammonia có khả năng kích ứng thành ruột được hình thành và gây nên tiêu chảy.

Do đó, bằng cách kiểm soát lượng protein thô, NDO và NSP trong khẩu phần, có thề ngăn ngừa và giảm thiểu tiêu chảy.

Ảnh hưởng của miễn dịch

Có thể tối đa hóa đáp ứng miễn dịch của ruột bằng các chất tăng cường đáp ứng miễn dịch như peptidoglycan và kẽm. Tuy nhiên, chúng ta cần phải cung cấp đầy đủ các acid amin và năng lượng (để tạo ra tế bào miễn dịch và kháng thể) và có thể điều này sẽ dẫn đến phản ứng viêm ngoài ý muốn. Tương tự, sự phóng thích cytokines có thể dẫn đến giảm lượng thức ăn ăn vào. Trong một số trường hợp, nên tăng cường hệ miễn dịch thay vì kích thích chúng.

Hệ miễn dịch có thể được củng cố bừng cách giảm sự tiếp xúc giữa thành ruột với mầm bệnh và bổ sung huyết tương trong thức ăn. Các kháng thể trong bột huyết tương sẽ bắt giữ các virus, vi khuẩn và ngăn chúng tiếp xúc với đường ruột. Ngoài ra, acid béo omega-3 từ đầu cá có thẻ làm giảm triệu chứng viêm.

Mối liên hệ giữa gen và dinh dưỡng

Mối liên hệ giữa dinh dưỡng và đáp ứng của gen đã được nghiên cứu. Qua đó, chúng ta biết được cơ chế ảnh hưởng của các chất dinh dưỡng lên sức khỏe và năng suất. Mục tiêu của các nghiên cứu này là giúp cac gen có lợi hoạt động nhiều hơn và tốt hơn. Ví dụ: trong trường hợp hấp thu sữa đầu, enzyme mRNA sialidase sẽ gia tăng. Sialidase sẽ tạo lỗ trên thành tế bào vi khuẩn. Điều này giải thích hiệu quả của sữa đầu trên sức khỏe của thú.

Các hợp chất khác có cùng tác dụng hiện đang được tìm kiếm thêm. Acid butyric và acid propionic được tạo ra bởi các vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường các gen có lợi hoặc làm suy yếu các gen có hại. Những acid đó cũng làm giảm sự xâm nhiễm Salmonella trên gia cầm và kích thích đường ruột sản xuất cac peptide kháng khuẩn (defensin).

Đường ruột đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe heo con. Việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn ngày càng bị cấm nên cần phải tìm kiếm các giải pháp thay thế khác. Các giải pháp như tăng lượng thức ăn ăn vào ở giai đoạn sau cai sữa, giảm NSP-NDO-protein thô trong khẩu phần sẽ có tác dụng tích cực trên sức khỏe đường ruột. Ngoài ra, chúng ta có thể sử dụng các phụ gia đã được chứng minh hiệu quả (ví dụ: các acid hữu cơ, các acid béo mạch ngắn, các dầu thiết yếu, bột huyết tương và vitamin E)./